Doğu Karadeniz ’de kontrolsüz kazara deniz dolguları ile derelere atılan çöplerin taşkınlarla sürüklenerek denize ulaşması kirliliğe yol açıyor.
Denizlerdeki atıklar, fırtınalı havalarda dalgaların etkisiyle balıkçı barınakları ile deniz yüzeylerine birikiyor.
Denizlerde biriken çöpler balıkçı ağlarına takılarak hasar veriyor. Rize ’de şehir halkı merkezinde balıkçıların ağları da çöple doluyor.
Kıyıya çıkarttıkları çöp dolu ağları kurtarmaya çalışan balıkçılar, netice alamıyor.
‘AĞLARI ÇÖPLERLE DOYMUŞ BULDUK ’
Eminettin Mahallesi Su Ürünleri Kooperatifi Başkanı Ali Köseoğlu, akşam denize bıraktıkları ağları sabah çöplerle dolu bulduklarını belirterek, şu ifadeleri kullandı:
* Pet şişe, teneke parçası, kablolar, ağaçlar her şey var fakat balık değil. Hangi limana giderseniz gidin eğer orada denize çöp dökülüyorsa, o çöp büyük dalgalarla beraber denize çekiliyor, orada kimin ağı varsa o bu eziyeti çekiyor.
* Bugün de piyango bize çıktı. Ağları kurtarmamıza imkan yok, mantarını, ipini, kurşunu kurtarıyoruz, gerisini atacağız.
* Artık balığa gitmek istemiyoruz, eskiden denize gittik mi bir saatte paramızı çıkartıp geri dönüyorduk.
* Şu Anda denizde iki çeşitlilik balığı kuvvet buluyoruz. Denizlerimizi pak tutmamız gerekiyor, yahut balıkçılar olarak mağdur olacağız.
‘AĞLARDA BALIK YOK, HERŞEY VAR ’
Çöple dolan ağlarını atmak zorunda olduğunu belirten balıkçı Alibey Başak ise, “Denizde dalga vardı ama ağlarımızın bu kadar kötü olacağını hiç hesap edemedik. Ağa takılan çöpleri temizleme şansımız değil, çıkartmak istesek ağ yırtılıyor. Ağlarda balık değil lakin poşet var, pet su şişesi, kola tenekesi, elektrik kablolarına varıncaya değin her şey var. 500 metre ağımız vardı, oysa 200 metresini kurtarabildik, 4 bin 500 lira zararımız var. Bu tür olayların yaşanmaması, balıkçılığın gelişmesi için elbirliği ile denizlerin korunması gerekiyor” ifadelerini kullandı.
DOÇ. DR. AYTAN: PLASTİKLER FAZLA CİDDİ EKOLOJİK ETKİLERE SAHİP
RTEÜ Su Ürünleri Fakültesi Deniz Biyolojisi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Mikroplastik Araştırma Grubu Lideri Doç. Dr. Ülgen Aytan, denize ulaşan plastiklerin fazla önemli ekolojik ve sosyoekonomik etkilere sahip olduğunu belirterek, şu ifadeleri kullandı:
*Günlük hayatta kullandığımız çöplerin çoğunluğunu plastikler oluşturuyor. Fazla düşük miktarda geri dönüştürülebilen plastiklerin büyük bir kısmı barbar depolama alanlarında sonlanıyor.
* Burada sonlanmaları seslenmek farklı alanlara yönlendirilmiş yollarla nehirlere ve denizlere ulaşması çağırmak. Denize ulaşan plastikler çok ciddi ekolojik ve sosyoekonomik etkilere sahipler.
* Özellikle sosyoekonomik etkilerin başında ülkelerin plastiği denizel ortamdan ve sahil şeridinden uzaklaştırmak için harcadıkları koskocoman bütçeler ve tabi ancak navigasyon ve balıkçılığa verdikleri zararlar var.
* Karadeniz ’de kasırga sonrası özellikle kontrolsüz kıyı dolguları, nehirlerden çoğunluğu plastik olan manâlı miktarda çöp denize ulaşmakta.
* Karadeniz ’de uzun yıllardır özellikle dip bölgesinde akümüle olmuş plastiklerin de karışımlar sonucu üstteki tabaklara çıkması ile birlikte bugün balıkçılar balık yerine çöp avlamış durumda. Balıkçıların takriben 500 metrelik ağı kullanılamaz hale gelmiş durumda.
‘PLASTİKLER EKONOMİ İÇİN CİDDİ BİR KAYIP ’
Plastiklerin deniz yaşamı ve insan sağlığı için büyük tehdit oluşturduğunu vurgulayan Doç. Dr. Aytan, şöyle konuştu:
* Denizel ortamda büyük boyuttaki plastikler canlılarda dolanma sonucu boğulma, sindirim kanalının tıkanması gibi sonuçlara neden olurken, büyük boyutlu plastiklerin her geçen gün daha aşınması sonucu oluşan mikroplastikler deniz canlıları göre doğrudan ya da dolambaçlı olarak beslenme zannedilerek tüketilebilmekte.
* Plastikler ayrıca içerdikleri kimyasallar hem de denizel ortamda üzerlerine toplanan kirleticiler ile birlikte deniz yaşamı ve insan sağlığı için büyük tehdit. Plastikler balıkçılık içinde çok büyük bir tehdit.
* Plastikler keza balık stoklarını negatif etkileyerek hem de balıkçılık donanımına ciddi zararlar vererek geçimini sağlama kaynağını denizlerden sağlayan hem balıkçılar için keza de ülke ekonomisi için önemli bir kayıp oluşturuyor.
‘YAKINDA DENİZLERDE BALIKTAN ÇOK PLASTİK OLACAK ’
Jurnal hayatta kullanılan her türlü objeye balık ağlarında rastlamanın mümkün olduğunu açıklayan Doç. Dr. Aytan, şöyle konuştu:
* Bugün burada görmüş olduğumuz örnek, fırtına sonrası nehirlerden ve kontrolsüz kıyı dolgularından denize giren ve özellikle dibinde akümüle olmuş plastiklerin karışım sonrası üst tabaklara çıkması ile plastiklerin biyoçeşitlilik ve balıkçılık için ne büyük bir korkutma olduğunun bir göstergesi. Ö
* zellikle Karadeniz baştan başa kontrolsüz dolgu alanları, firari boşaltımlar, akarsu vadisine yapılan barbar depolamalar büyük miktarda plastiğin Karadeniz ’de sonlanmasına sebep oluyor. Ağda görmüş olduğumuz plastiklerin birçoğu parçalanmakta olan plastikler.
* Bunlar her geçen gün daha da minik parçalara ayrılıp mikroplastiklere dönüşecekler. Her geçen gün büyüyen plastik üretimi ve doğada sonlanan plastik miktarının artması göz önünde bulundurulduğunda, plastikler özellikle denizlerimizdeki biyoçeşitlilik için çok büyük bir tehdit.
* Biyoçeşitliliği ve balıkçılığı gözetmek için derhal gerekli önlemleri alarak denizlerimize giren plastik miktarını azaltmak, durdurmak ve mevcut plastiği de uzaklaştırmak zorundayız. Yoksa yakın gelecekte denizlerimizde balıktan fazla plastik olacak.