ÇARŞAMBA, SAMSUN (DHA) – SAMSUN’un Çarşamba ilçesinde kurtarma kazısında büyük oranda toprak altındaki hatları ortaya çıkarılarak 1’inci derece kazıbilimsel sit duyuru edilen Orduköyü Kalesi’nde kazılar özel mülk olduğu için durduruldu. Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. İbrahim Tellioğlu, ‘Tarihe ışık tutacak kaledeki kazıların sürdürülebilmesi için devletleştirme planlanıyor’ dedi.
Çarşamba ilçesinde fındık bahçelerinin aralarında bulunan ve 14’üncü yüzyılda Taceddinoğulları Beyliği kadar yaptırılan Orduköyü Kalesi’nde, 2018 yılında kurtarma kazısı başlatıldı. Büyük oranda toprak aşağıda kalan ve demin çok ufak hatlarıyla ortaya çıkan 7 dönümlük arazideki kalenin bulunduğu alan birinci derece arkeolojik sit bildiri edildi. Oysa kalenin bulunduğu yer özel bölge içerisinde kaldığı için kazı çalışmaları durduruldu.
‘BU ALANDA BÜYÜK BİR TARİH HATTI VAR’
OMÜ Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. İbrahim Tellioğlu, tarihe ışık tutan kaledeki kazı çalışmalarının her yerde başlaması için 2022 yılında devletleştirme yapılmasının planladığını söyledi. Çarşamba’nın 12’nci yüzyılın sonlarından itibaren Türklerin yerleşmeye başladığı bir bölge olduğunu dile getiren Tellioğlu, kalede geniş çaplı bir egzersiz yapılması gerektiğini fakat bölgenin özel alan içerisinde kalması nedeniyle bu çalışmaların yapılamadığını söyledi. Prof. Dr. Tellioğlu, ‘Arazinin bir an önce kamulaştırılması gerekiyor. Bu kamulaştırma yapılırsa çalışmalar daha sıcacık yürüyecek ve kalenin hakiki ihtişamı o vakit ortaya çıkacak. Kalenin iç bölümündeki odalar toprakla dolu. Fındıklık düzenlemek için bu kale toprakla doldurulmuş. Bir bakıma bu şekilde kale korunmuş oldu. Bununla ilgili alıştırma yapılması tarihi kimliğimiz açısından çok manâlı. Bundan sonra elimizi tez yetişmek zorundayız. En kısa sürede bu kamulaştırma işleminin bitmesini ve bu manâlı kaleye kavuşmayı umuyoruz. Kale ortaya çıkınca ne dek haklı olduğumuz da benzer şekilde ortaya çıkacak’ diye konuştu.
‘SUR PARÇALARI VE DUVARLAR GÖRÜNÜYOR’
Arazi sahiplerinden Adem Günaydın, Tacettinoğlu Beyliği’nin düşman hareketinin birincil çıkış noktası olabileceğini düşünerek bu bölgeyi seçim ettiğini bildiklerini belirterek, Önce bu kaleyi yapı ediyorlar, sonrasında cami yapıyorlar. Tekrar beyliğin başkomutanlarından Hasan Gazi’nin kabristan içerisinde türbesi var. şimdi kalenin olduğu bölgede sur parçaları ve kalenin köşe duvarları görünüyor. Dağıtılmış yerlerde çöküntüler var ama genelde bozulmamış. Burada bir vakit kazı çalışması yapıldı fakat sonradan durdu. Büyük bir ihtimalle bir vakit sonradan devam edecektir. İnşallah güzel bir kale ortaya çıkar ve turizme kazandırılır dedi.
‘TURİZME KAZANDIRILMASI İSTENİYOR’
Orduköylü ses sanatçısı Hüseyin Yıldırım ise yapılması planlanan çalışmaların önemine değinerek, Tacettinoğlu Beyliği’nin merkezi olan, Yeşilırmak’ın Çarşamba Ovası’yla kucaklaştığı, bir tarafında Canik Dağları’nın bulunduğu bu alan ile ilgili bizler fazla bilgiye sahip değiliz. Prof. Dr. İbrahim Tellioğlu hocamızın burada önemli araştırmaları var. Alan keza Samsun‘a ayrıca de Çarşamba merkezine yakın. Burada yaşayan vatandaşlar da böyle bir değere sahip oldukları için fazla mutlular ve buranın turizme kazandırılmasını, tanıtılmasını istiyorlar. Ayrıca kale arazisinin sahibi Günaydın ailesini keza de Orduköy halkını bu konuda kutluyoruz. Bu köyün yetiştirdiği bir kişi olarak ben de bundan kibir duyuyorum. Çarşamba’nın tarihinde büyük bir kültürel define olduğunu ayrıntıları ile belirtmek istiyorum. Bu kalıntı, yapılacak ciddi çalışmalarla birlikte inşallah Türkiye ve Samsun’un kültürel tarihine kazandırılmış olur ifadelerini kullandı.
