Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi (NKÜ) Ziraat Fakültesi Biyosistem Mühendisliği Arazi ve Su Kaynakları Esas Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Orta, geçen hafta İstanbul ’un son 50 yıldır öncelikle iyi düzeyde kar yağışı aldığını belirterek, bu durumun yer altı ve yer üstü sularına da manâlı ölçüde katkı sağlayacağını söyledi.
İstanbul ’daki barajların doluluk oranlarının yüzde 55 ’ler civarında olduğunu bildiren Orta, “Geçmiş yıllara baktığımızda bu tarihte yani daha önceki yıllarda bu barajların yüzde 70-80 düzeyinde batmış olduğunu da görmüştük, 30 ’lara düştüğü de vakidir. bu arada İstanbul ’da bu son yağışların o bölgedeki sıkıntıyı manâlı düzeyde azaltacağını düşünüyorum” dedi.
‘TRAKYA ’DA ÖNEMLİ BESIN YOK ’
Prof. Dr. Orta, İstanbul ’a oranla Trakya ’da durumun fazla ayrı olduğunu dile getirerek,
şu ifadeleri kullandı:
* Trakya ’nın ortasında kalan ancak, Orta Trakya diyebileceğimiz, bizim yıllardan beri bütün idarecileri uyarmaya çalıştığımız, güvenli olmayan dörtgen diye bahsettiğimiz Çerkezköy, Çorlu, Lüleburgaz, Muratlı dörtgeni ciddi bir kuraklık yaşıyor.
*Ben bunu buraya yüklenen sanayiye bağlıyorum ve ciddi bir ısınma yaşıyoruz bu bölgede. Yani bu bölgedeki sıcaklıklar geçmiş yıllarla kıyasladığımızda 1-1,5 santigrat derece daha yükseldi.
*Bu da yağışları etkiledi ve bizim lahza itibariyle bu bölgede hem yer altı sularımızda ayrıca de yer üstü su kaynaklarımızda önemli bir besin yok.
*Yalnızca tarımsal anlamda baktığımızda toprağın üstteki 30 ila 50 santimetrelik katmanında derhal kışlık hububatın gelişmesini sağlayacak düzeyde bir nem var.
*Gerek Ganoslar gerek Istrancalar tatmin edici düzeyde tam Orta Trakya ’da yağış almadığı için maalesef yer altı su seviyesi tablolarında herhangi bir çoğalma gözlemleyemiyoruz ve yer üstü su kaynaklarımızda da kayda değer beslenmeler gerçekleşmedi şu esas dek.
‘SANAYİ CİDDİ SU KULLANIYOR ’
Trakya ’nın, Türkiye coğrafyasının yüzde 3 ’ünü oluşturduğunu söyleyen Prof. Dr. Orta, süratli sanayi ve nüfus artışıyla üstünde taşıdığı nüfusun yüzde 20 ’yi geçtiğini kaydedip şöyle konuştu:
*Ülke nüfusunun yüzde 20 ’sini, İstanbul ’un batısını da koyuyorum natürel, yüzde 20 ’yi aşkın bir nüfus var ve bu nüfus tamamen sanayi için buraya gelen bir nüfus.
*Bu sanayi tesisleri önemli şekilde bundan başka su kullanıyor. Sanayi hepimizin bildiği gibi tekstil sanayi, deri sanayi, yani Trakya ’da konuşlanan sanayi sektörü maalesef yer altı su kaynaklarımızı çok ciddi kullanan bir sektör.
*Bir taraftan bu sanayiyle birlikte Hamitabat ’ta bulunan doğal gaz çevrim santralimizin fazla etkisi var bu ısınmaya.
*Bu tür büyük sanayi tesisleri bir yanlamasına etraf sıcaklığını yükseltirken bir yanlamasına da kullandıkları fazla suyla Trakya ’nın yaşanabilirlik süresini önemli şekilde tehdit ediyorlar. Bu ikisine aniden çözüm bulmak ve frene basmak lüzumlu.
*Ayrıca bu tesislerin artık burada mevcudunun korunması ve sorunlarının çözülmesi yani yenilerinin getirilmesinden ziyade mevcut tesislerin mükemmel planlanması, bunlarda kullandıkları suyu örneğin Türkiye ’de enkaz bir biçimde biz sanayide suyu 1 proseste kullanıyoruz.
*Amerika, Fransa gibi gelişmiş ülkeler 17 proseste kullanıyor. 17 kez kullandıktan sonradan her tarafta arıtarak doğal yatağına verirken, biz tek proseste kullanıyoruz ve onu arıtmadan ya da arıttığımızı söyleyerek aslında bunu sağlamadan bitmiş doğal yatağına veriyoruz.
*Bu sefer onlarca kat daha pozitif suyun kirlenmesine ve bizlerin bunu kullanamamasına sebep oluyor.
*Lüzum içme kullanma suyu lüzum tarımsal sulamada kullanımına negatif etki yaratan hadiseler oluyor
‘TRAKYA ’YA SU DEPOLAMA YAPILMALI ’
*Mutlaka sanayiyi burada frenleyerek, bu sanayi sektöründen suyun daha rantabl kullanımını, daha rasyonel kullanımını sağlamamız gerekir sanayi göre baktığımızda.
*dahası da içme ve kullanım suyu sağlayan yerel yönetimlere bakacak olursak Trakya önemli bir nüfuslaşıyor. Burada da çabuk bir biçimde yer üstü su kaynaklarını geliştirmeye yönelmemiz gerekli.
*Yani biz lahza itibariyle Trakya ’da kullandığımız içme ve kullanım suyunun yüzde 85-90 ’ını hala yer altı sularından sağlıyoruz.
*Bizim kürsüde yaptığımız çalışmalara göre 1000 ’in üstünde potansiyel gölet ve baraj yerine sahip Trakya bölgesinde, Trakya yöresinde bir an önce su depolama yapılarak, göletleri ve barajları geliştirerek bunlardan sulama amaçlı, hayvan içme suyu amaçlı ve yerleşim yerlerinde içme ve kullanım suyu amaçlı yararlanmamız lüzumlu. (DHA)